Jak leczyć alkoholika bez jego zgody – a prawo

Jak leczyć alkoholika bez jego zgody

Nałóg alkoholowy powoduje rozbicie życia rodzinnego, wiąże się z doświadczeniem trudnych emocji. Leczenie alkoholizmu. Dodatkowym problemem często jest niechęć uzależnionego do leczenia, dlatego rodziny podejmują próbę leczenia, bez jego zgody.  W skrajnych przypadkach rodzina może zastanawiać się nad tym, jak leczyć alkoholika bez jego zgody. Polskie prawo nie ułatwia jednak podjęcia takich kroków.

Jak leczyć alkoholika – co może zrobić rodzina?

W Polsce tylko Sąd Rejonowy może podjąć decyzję o skierowaniu na przymusowe leczenie odwykowe. Musi być to sąd właściwy dla adresu zamieszkania lub pobytu osoby chorej. Wniosek o zobowiązanie do leczenia do sądu mogą złożyć tylko ściśle określone podmioty, tj. prokurator oraz Miejska lub Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Mówiąc inaczej – nawet gdyby rodzina osoby uzależnionej wystąpiła z takim wnioskiem, nie zostanie on włączony do postępowania. Co więcej, sąd może zobowiązać do leczenia bliską nam osobę, ale nie zmusić. Czy wobec tego rodzina borykająca się z nałogiem jednego z jej członków nie może nic zrobić? Nie. Pierwszym krokiem, jaki każdy może wykonać, by mieć wpływ na terapię osoby uzależnionej w swoim najbliższym otoczeniu, jest wypełnienie i złożenie zgłoszenia do Miejskiej lub Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Jak uzasadnić wniosek do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Zgłoszenia składa się w biurze komisji (druk może być dostępny na stronie właściwego urzędu gminy), a wezwania na jej posiedzenia są wysyłane listownie – listem poleconym do osoby, której sprawa bezpośrednio dotyczy, a zwykłym w przypadku wnioskodawców i świadków. Na prośbę wnioskodawcy komisja może wezwać świadków na inną godzinę posiedzenia niż osobę uzależnioną. We wniosku należy wpisać dane personalne osoby, której problem dotyczy, a także je uzasadnić: kiedy pojawił się problem, czy zdarzają się ciągi alkoholowe, jak picie wpływa na życie rodzinne i dzieci. Można wspomnieć o ewentualnych interwencjach policji, zatrzymaniach do wytrzeźwienia, problemach z pracą spowodowanych alkoholem. Wymieniamy też zaobserwowane objawy zdrowotne takie jak drżenie rąk, problemy z żołądkiem, choroby wątroby będące wynikiem nadużywania alkoholu itp. Na końcu wniosku podajemy imię i nazwisko świadków oraz dane osoby zgłaszającej. Jeśli osoba nadużywająca alkoholu nie stawia się na posiedzenia komisji, na które jest wzywana, to nie wstrzymuje to biegu sprawy.

Jak leczyć alkoholika bez jego zgody?

Komisja rozwiązywania problemów alkoholowych proponuje osobie zmagającej się z uzależnieniem dobrowolne leczenie odwykowe – jeśli chory przyjmie taką propozycję, postępowanie może zostać zawieszone na pewien okres. Jeżeli osoba uzależniona od alkoholu odmówi i stwierdzi, że nie widzi problemu, komisja skieruje ją na badania do biegłych specjalistów w przedmiocie terapii uzależnień, lekarza psychiatry i psychologa. Biegli ustalają, czy badany jest uzależniony od alkoholu. Jeśli opinia biegłego potwierdza uzależnienie, podejmowane są decyzję, jakiego leczenia wymaga – w szpitalu czy w przychodni, czyli czy jest to leczenie w systemie terapii stacjonarnej w ośrodku, czy terapii indywidualnej. Jest jednak jedno „ale”. Skierowanie na badanie przez biegłego nie jest wiążące dla głównego zainteresowanego i nie może być na nim wymuszone. Przymusowe skierowanie na badanie może zaistnieć jedynie w takim wypadku, jeśli jest ono wynikiem orzeczenia Sądu Rejonowego, który bada sprawę. Jak była mowa wcześniej, wniosek o zobowiązanie do leczenia kieruje do sądu komisja rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokurator.

Przymusowe leczenie alkoholika – jak wygląda procedura?

Sąd bada, czy uczestnik postępowania dopuszcza się jednego z negatywnych zachowań: przyczynia się do rozkładu życia rodzinnego, demoralizuje nieletnich, nie zaspokaja potrzeb rodziny, systematycznie zakłóca spokój, porządek publiczny. Jeśli jedna z powyższych przesłanek występuje, i to łącznie z przesłanką medyczną (czyli stwierdzeniem uzależnienia), sąd orzeka zobowiązanie do leczenia. Kolejny istotny szczegół jest w tym przypadku taki, że wspomniane przesłanki muszę być spełnione na datę orzekania postanowienia, a więc sąd stwierdza, iż na chwilę obecną dana osoba jest uzależniona i dopuszcza się nadużyć na niwie społecznej. Sąd rejonowy może zobowiązać uczestnika postępowania do leczenia w przychodni lub w szpitalu, albo oddalić wniosek, gdy nie jest on zasadny. Do postanowienia sądu uczestnik lub wnioskodawca może wnieść apelację, przysługuje też skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. Postanowienie sądu obowiązuje dwa lata, i jeśli jest prawomocne, sąd podejmuje kroki, które mają na celu wykonanie orzeczenia. Leczenie nadzoruje niekiedy kurator sądowy.

Leczenie alkoholika – przymusowy odwyk alkoholowy

Jak wygląda leczenie alkoholika na podczas pobytu w ośrodku terapii uzależnień? Pobyt w ośrodku terapii zaczyna się od detoksu, trwającego zazwyczaj do 10 dni. Pierwsze tygodnie mają na celu eliminację objawów zespołu odstawiennego. Drugim etapem jest praca nad psychiką pacjenta, terapie grupowe, indywidualne. Pod względem harmonogramu i przebiegu, pobyt przymusowy nie różni się od pobytu dobrowolnego. Przymusowy odwyk może być dla alkoholika szansą na zmianę, refleksję nad sobą i swoim życiem. Chorzy często traktują to jako ostateczny sygnał do rozpoczęcia terapii. Może to przynieść pozytywny skutek w podejmowanym leczeniu, ale może być też zupełnie na odwrót. Przymusowe leczenie odwykowe alkoholika różni się od dobrowolnego najbardziej nastawieniem chorego. Taka osoba trafia do ośrodka nie z własnej woli, co może powodować w niej dodatkową frustrację. Nie odczuwa motywacji do zmiany, przez co nie wykorzystuje w pełni form pomocy z ośrodka i wskazówek. Efekty przymusowego leczenia osoby chorej znacznie wtedy spadają. Mimo tego ryzyka warto podjąć próbę i zmusić alkoholika do pobytu w ośrodku leczenia uzależnień.

Ubezwłasnowolnienie alkoholika

Część osób po wyjściu z ośrodka leczenia odwykowego wraca niestety na dawną drogę. Może zagrażać nie tylko sobie, ale też innym. Jego prywatne kłopoty finansowe mogą przekładać się na rodzinny budżet i utratę wspólnego mienia, zaciąganie kredytów i pożyczek, sprzedawanie majątku. Bliscy osoby uzależnionej zaczynają bać się utraty mieszkania, straty oszczędności, martwią się o przyszłość dzieci i rodziny. Dalsze takie postępowanie alkoholika może doprowadzić rodzinę do skrajnego ubóstwa. Aby temu zapobiec, ostateczną decyzją podejmowaną przez najbliższych osoby uzależnionej jest jej ubezwłasnowolnienie. Choroba alkoholowa jest jedną z możliwych przesłanek do częściowego lub całkowitego ubezwłasnowolnienia. Wniosek o tę procedurę może złożyć małżonek osoby uzależnionej, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo oraz przedstawiciel ustawowy. Osoba ubezwłasnowolniona jest pozbawiona czynności prawnych, nie może nabywać praw i zaciągać zobowiązań, ma przydzielonego opiekuna sprawującego nadzór nad jego majątkiem lub w przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego – kuratora, który wyraża zgody na czynności prawne.

Szukasz odpowiedniego ośrodka dla siebie lub kogoś bliskiego? Skontaktuj się z nami. Odpowiemy na wszelkie pytania i wątpliwości.