Problemy z nadmiernym zażywaniem różnych substancji staje się coraz większym problemem. Młodzi ludzie sięgają po wiele różnych środków, nie zważając na konsekwencje swoich działań. Coraz więcej rodzajów zażywanych substancji sprawiło, że w nazewnictwie leczniczym pojawiła się nieścisłość odnośnie do uzależnień krzyżowych. W czym tkwi problem? Czym tak naprawdę są uzależnienia krzyżowe? Czy można je leczyć w ośrodku leczenia uzależnień?
Czym nie jest uzależnienie krzyżowe?
Zacznijmy od tego, czym nie są wyżej wymienione uzależnienia. Błędnie uważa się, że uzależnienie tego typu ma miejsce, gdy osoba w nałogu przyjmuje wiele różnych substancji jednocześnie. Przykładowo jest to nikotyna, alkohol, środki nasenne, marihuana czy inne narkotyki np. opioidy. Tego typu sytuacja stanowi ogromną trudność dla terapeuty. Musi on odpowiednio rozpoznać problem i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jednak nie jest to uzależnienie krzyżowe. Rozpoznanie dla takiej sytuacji to „Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane naprzemiennym przyjmowaniem wyżej wymienionych (F10-F18) i innych środków psychoaktywnych” nazywa się ją potocznie uzależnieniem mieszanym.
Czym jest uzależnienie krzyżowe?
Przejdźmy teraz do właściwego rozpoznania sytuacji. Fachowo według Leksykonu terminów. Alkohol i narkotyki (Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 1997: 42) mówi, że: „uzależnienie krzyżowe to termin farmakologiczny stosowany dla opisania zdolności jednej substancji (lub jednej klasy związków) do wytłumiania objawów zespołu abstynencyjnego wywołanego odstawieniem innej substancji (lub klasy związków) i podtrzymania stanu uzależnienia fizycznego. (…) termin 'uzależnienie’ użyty jest tutaj w węższym znaczeniu – w sensie psychofarmakologicznym, związanym z wytłumianiem objawów zespołu abstynencyjnego.”
Dodatkowe przyjmowanie substancji w ten sposób prowadzi do uzależnienia od niej przy istniejącym już uzależnieniu od innych środków. Przykładem może być przyjmowanie leków uspokajających w trakcie abstynencji od alkoholu, by złagodzić jej objawy. Często kończy się to uzależnieniem od danego leku. Innym przykładem może być przyjmowanie morfiny, by złagodzić odstawienie kokainy. Przykład uzależnienia tego typu może mieć miejsce w wielu nałogach. Spotyka się je szczególnie u pacjentów przyjmujących takie leki jak:
- antybiotyki
- leki przeciwhistaminowe
- środki przeciwzakrzepowe
- leki psychotropowe
- leki hipoglikemiczne
Podsumowanie
Biorąc jedną substancję, by wytłumić objawy odstawienia innej, należy bardzo uważać. Jeśli już jest konieczność przyjmowania substancji psychoaktywnych, należy to robić pod opieką lekarza, by uniknąć kolejnych problemów. Jeśli jednak popadłeś w uzależnienie i potrzebujesz pomocy psychoterapeuty, zgłoś się do naszego Ośrodka Leczenia Uzależnienia. Skorzystaj z naszej całodobowej linii telefonicznej i dowiedz się, jak możemy Ci pomóc.
